Werken aan de installatie van bijvoorbeeld machines en huizen valt onder werken aan laagspanning (<1000V).
Deze werkzaamheden moeten worden uitgevoerd conform NEN 3140 "Bedrijfsvoering van elektrische installaties - Laagspanning"
Werken aan de elektrische installatie kan grootschalige gevolgen hebben:
- Elektrocutie van de werknemer die aan de installatie werkt.
- Elektrocutie en hartritmestoornissen na het aanraken van onder spanning staande delen.
- Brand door kortsluiting.
- Explosie in de vorm van een vlamboog.
- Door een vlamboog kan een werknemer zwaar letsel oplopen en zelfs overlijden.
Op plaatsen waar onder spanning staande delen aanwezig zijn, is het volgende bord geplaatst:
ISO 7010-W012 Waarschuwing: Elektriciteit
Overeenkomstig de arbeidshygiënische strategie, gelden de volgende beheersmaatregelen:
Gevaren moeten altijd bij de bron worden aangepakt (niveau 1). Pas als dat niet mogelijk of niet voldoende is, worden aanvullende maatregelen genomen gericht op collectieve bescherming, technische maatregelen (niveau 2) en organisatorische maatregelen (niveau 3). Als dat nog steeds niet voldoende bescherming biedt, volgen maatregelen gericht op individuele bescherming (niveau 4) met als laatste stap het verstrekken van doeltreffende en passende persoonlijke beschermingsmiddelen.
Aan wettelijke verplichtingen aangegeven met moet altijd worden voldaan.
- Werk nooit aan of in de buurt van niet afgeschermde onder spanning staande delen.
- Installatie uitschakelen/ spanningsvrij maken volgens LoToTo procedure.
- Afschermen van onder spanning staande delen.
- Waar nodig zorgen voor aarding.
- Scherm onder spanning staande delen af.
- Zorg voor geïsoleerde ondergrond.
- Werk met geïsoleerd gereedschap.
- Laat de installatie periodiek keuren.
Wanneer er werkzaamheden, zoals onderhoud, moeten worden uitgevoerd aan onderspanning staande installaties (zoals machines) moet dit op een veilige wijze gebeuren, namelijk volgende de LoToTo methode. Dit betekent een installatie spanningsloos maken en veiligstellen voordat er aan de installatie wordt gewerkt. Dit gebeurt door de volgende stappen te nemen:
1. Lock out:
- Bepaal de energiebronnen van de installatie en hoe deze energiebronnen moeten worden uitgeschakeld.
- Zorg dat alle werkzaamheden aan de installatie worden gestaakt en informeer werknemers hier over.
- Stop de installatie volgens de normale stop procedure.
- Schakel alle energiebronnen van de installatie uit d.m.v. energiecontrolepunten.
- Maak de installatie vrij van rest/opgeslagen energie.
2. Tag out:
- Vergrendel alle energiecontrolepunten met een slot en markeer deze met een label.
- Voorzie het label van het nummer van de installatie, de datum dat deze uitgeschakeld is en de naam van de betrokkenen/verantwoordelijke.
3. Try out:
- Voer een test uit om te zien of de installatie daadwerkelijk uitgeschakeld is en niet ingeschakeld kan worden. Doe dit bijvoorbeeld door te meten met een spanningszoeker.
Er mag alleen aan de elektrische installatie worden gewerkt als er schriftelijke toestemming (aanwijzing) van de installatie verantwoordelijke is afgegeven (VOP: Voldoende Onderricht Persoon of VP: Vakbekwaam Persoon)
- Beschikbaar hebben van actuele schema’s van de elektrische installatie.
- Aanwijzen van een installatie- en werkverantwoordelijke (IV, WV).
- Bevoegd verklaren van uitvoerende werknemers (VOP, VP).
- Werken conform BEI-BLS.
- Toezicht houden op het veilig werken.
Werknemers de nodige opleidingen en veiligheidsinstructies laten volgen
Bij schakelen en testen van onder spanning staande delen, dragen van de nodige PBM’s:
- Gelaatsscherm
- Brandvertragende kleding
- Veiligheidsschoenen
- E-isolerende handschoenen
De werkgever informeert de werknemers over:
- De gevaren van het werken in de buurt van laagspanning
- Beheersmaatregelen om veilig te kunnen werken in de buurt van laagspanning.
Zorg voor opleiding en instructie conform NEN 3140 van:
- Installatieverantwoordelijke (IV)
- Werkverantwoordelijke (WV)
- Vakbekwaam persoon (VP)
- Voldoende onderricht persoon (VOP)